Bu makalemizde, “bebeklerde kalça çıkıklığı nedir?”, “bebeklerde kalça çıkıklığına hangi bölüm bakar?”, “bebeklerde kalça çıkıklığının tedavisi”, “bebeklerde kalça çıkıklığı için risk faktörleri nelerdir?”, “bebeklerde kalça çıkığı nasıl anlaşılır? Nasıl teşhis edilir?”, “kalöa öıkığı olan bebekler nasıl yürür?”, gibi ebeveynlerin en çok merak ettiği temel soruların cevaplarını vereceğiz.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Nedir?
Doğan bütün çocuklarda, ilk 1 ay içerisinde anneden geçen hormonların etkisiyle kalçalarında bir gevşeklik söz konusu olmaktadır. Bu hormonların etkisi geçince, stabil kalça denilen sağlam bir kalça ortaya çıkmaktadır.
Ancak bazı hastalarda, kalça eklemini oluşturan femur başı ile onun çatısı asetabulum arasında bir uyumsuzluk mevcuttur. Bu iki yapının gelişmesi için, kalça ekleminin asetabulumun içinde olması gerekir. Eğer tarif edildiği şekilde bir uyumsuzluk varsa, bunun mutlaka tespit edilerek tedavisi gerekir.
Kalça çıkığı veya kalça displazisi durumlarında erken teşhis oldukça önemlidir. Eğer bu rahatsızlık ilk 1 veya 1 buçuk ay içerisinde saptanabilirse, bazı önleyici tedavi ile bu bozulma düzeltilebilir.
Bebeklerde Kalça Çıkığına Hangi Bölüm Bakar?
Önleyici tedavi olarak çocukların doğar doğmaz bir çocuk doktoru tarafından muayene edilmesi gerekir. Eğer kalça çıkıklığı şüphesi varsa, bu durumda bebeğin pediatrik ortopedi ile ilgilenen bir ortopedi uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekir.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Tedavisi
Bebekte kalça çıkıklığına bir meyil varsa, ki bu meyilin ultrason ölçümleri ile anlaşılabilecek birtakım kriterlere uyuyor olması gerekir, kalça abdüksüyon cihazı ile bacakları açık pozisyonda tutarak tedavi edilebilir. Bacakların açık pozisyonda tutulmasının gayesi, çıkmaya meyilli olan femur başının, aseetabulum denen çatının içine iyi bir şekilde oturtulmasını sağlamaktır. Tedavi geciktikçe yapılacak olan tedavinin boyutu değişmektedir. Zira ilk 6 ay ya da 1 yıla kadar belli cihazlarla bu bozukluk düzeltilebilirken, daha geç dönemlerde cerrahi girişimlere ihtiyaç duyulabilmektedir. Bununla birlikte hastalık ne kadar geç tespit edilirse, uygulanacak cerrahi işlemin boyutu da değişmektedir. Örneğin 9-10 aylık bir bebekte çok ufak yumuşak doku ameliyatı ile tedavi sağlanabilirken, 1 yaşını geçen bebeklerde kemik düzeltici ameliyatlarla ancak düzeltme sağlanabilmektedir.
Bebeklerde Kalça Çıkığı İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Bebeklerde kalça çıkığı için risk faktörlerinin başında cinsiyet gelmektedir. Kalça çıkığı, kız çocuklarında erkek çocuklardan 4-8 kat daha fazla görülmektedir. Diğer risk faktörleri ise şunlardır:
- Anne karnındaki duruş bozukluğu. Özellikle makat gelişli çocuklarda kalça çıkıklığı riski yüksektir.
- Anne karnındaki hamilelik döneminde, oligohidramnioz denilen amniyon sıvısının azlığı, kalça çıkığı açısından bir risk oluşturmaktadır. Çünkü bu sıvının azlığı, bebeğin anne karnındaki duruş pozisyonunu etkilemektedir.
- Genetik yatkınlık da risk faktörüdür. Aile fertleri arasında bu tür bir sıkıntı yaşamış bebekler, kalça çıkıklığı açısından riskli gruba girerler.
Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Anlaşılır? Bebeklerde Kalça Çıkığı Nasıl Teşhis Edilir?
Fizik muayenede teşhis yapabilmek için, pili simetrisi denilen, bacak arasındaki katlantıların birbirinden farklı olması durumu kontrol edilir. Eğer bebeğe ultason yapılmadıysa, aileler genellikle bu şikâyet ile hekime müracaat ederler.
Eğer bebek 6 aydan büyük değilse, Ortolani ve Barlow adı verilen bazı testlerle kalça çıkıklığı tespit edilebilir. Bebeklerde kalça çıkığı testi ile amaçlanan, çıkık olan kalçayı yerine oturtmak ya da çıkmaya meyilli olan kalçayı çıkartıp tekrar yerine oturtmaktır.
Eğer bebek 6 aydan büyükse, bu durumda bacaklarda bir kısalık durumu olup olmadığına bakılır. Eğer bebeğin bacaklarından biri diğerine göre kısa ise ya da çıkıklığın olduğu taraftaki kalça hareketlerinin biraz daha kısıtlı olduğu görülürse, kalça çıkığı teşhisi konmaktadır.
Biraz daha geç dönemde başvurulduğunda ise hem bacakta kısalık, hem de yürüyüş bozukluğu olup olmadığı kontrol edilir ve kalça çıkıklığı teşhisi konulur.
Kalça Çıkığı Olan Bebekler Nasıl Yürür?
Eğer kalça çıkıklığı tek taraflı ise, bacaklardan birisi diğerine göre kısa olacağı için çocuk topallayarak yürür. Eğer kalça çıkığı çift taraflı bacaklarda kısalık farkı olmayacağı için ördek şeklinde yürüme söz konusudur.