Eklem Kireçlenmesi

Ağırlık taşıyan eklemlerimiz olan diz ve kalça eklemlerindeki kireçlenmeye osteoartrit (eklem kireçlenmesi) diyoruz. Osteoartrit genelde orta yaş ve sonrası, yani 65-70 yaşından sonra eklemlerin kıkırdak yüzeyini kaybetmesi sonucu ortaya çıkar. Erken yaşlarda da travma, gelişimsel bozukluk, eklemde enfeksiyon, eklemlerin kötü kullanılması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Örneğin dizi fazla kıvırmak, aşırı spor yapmak, fazla merdiven inip çıkmak, çok uzun yürüyüş yapmak, ağırılık taşıyan eklemlerde kıkırdak aşınmasına neden olabilir. 35-40 yaşlarında kireçlenmeye bağlı eklem ağrılarının en önemli nedeni, özellikle kalçada gelişimsel bozukluklardır.

Eklem Kireçlenmesini Engellemek İçin Ne Yapılmalıdır?

Eklem kireçlenmesini engellemek için vücut ağırlığı da kontrol altında tutulmalıdır.  Günlük aktiviteler düzenlenerek spor ve egzersizle kilo kaybedilerek eklemlere binen yük azaltılabilir. Örnek vermek gerekirse, her adım attığımızda vücut ağırlığımızın yaklaşık 10 katı kuvveti yerden geri alırız. Yani 80 kilo iseniz yaklaşık 800 kiloluk kuvveti yerden geri alırsınız. Bu ağırlık ayak bileği, diz eklemi ve kaçla eklemimizden geçer. Bir kişi 1 yılda yaklaşık 5 milyon kez hareket yapar. Eklemler, normal şartlar altında bu hareket sayısına dayanabilecek durumdadır. Ancak siz normalden fazla kullanır, kilo alır, sürekli merdiven iner çıkar ve adele gücünüz yeteri kadar kuvvetli olmazsa, bu eklemler bozulur.

Eklem Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Kireçlenmeden kasıt şudur; eklem içinde kıkırdak aşındığında vücut ağırlığını taşıyacak yerde yetersizlik söz konusu olur. Vücut, eklem içerisinde yeni yüzeyler oluşturmaya çalışır. Bu yeni kemiklere biz eklem kireçlenmesi adını veriyoruz. Eklem kireçlenmesinin ilk bulgusu ağrıdır. Dizde, kalçada ya da ayak bileğinde ağrı oluşur. Kıkırdak aşınması olduğu zaman, normal halinde vücut ağırlığımızın 8-10 katı kadar ağırlık taşıyabilen eklem artık taşıyamaz hale gelir. Ağırlık eklem içerisinden doğru şekilde geçmez ve güç bir yerde birikir. Ağırlık taşıyan alan azaldığı için eklemde kemik ağrısı ortaya çıkar.

Eklem içindeki zarın oluşturduğu kimyasal değişiklikler sonucunda dizde ya da kasık bölgesinde ağrılar ortaya çıkar. Bir süre sonra da  istirahat ağrısı dediğimiz gece ağrıları görülür. Hasta günlük aktivitelerini yapar, ancak geceleri ağrısı artar. Bu durum artık hastalığın ilerlediğini gösterir. Bir süre sonra da  ağrı devamlı hal alır. Gece ya da gündüz farketmeksizin her harekette ağrı oluşur. Hastalar genelde doktora hastalığın bu evresinde müracaat eder. Hasta artık günlük yaşam aktivitelerini yapamaz hale gelir ve protez uygulamaları ile ameliyat gerekir.

Eklem Kireçlenmesi Tedavi Metodları

20’li yaşlardaki erken dönemde eklem kireçlenmesi olan hastalarda düzeltme ameliyatları yapılabilir. Hastanın kıkırdak aşınmasından dolayı kaybettiği normal yapıyı kazandırabilmek, ağırlık taşıyan yüzeyin tekrar uygun şekilde ağırlık taşıyabilmesi ve ağırlığın bir bölgeye değil de eklemin tamamına yayılmasını sağlayacak düzeltici ameliyatlar yapılabilir. Bu ameliyatlara osteotomi adı verilir. Bu ameliyatlarda kemik kesilir, düzeltilir ve tekrar kaynaması beklenir.

Kıkırdak aşınması başladığında, ağrı ilk ortaya çıktığı zaman yapılacak kurtarıcı amelyatlarla en az 10-15 yıl bir süre kazanılır. Bu dönemi kaçırmamak çok önemlidir. Ağrılar ortaya çıkınca bir doktora müracaat edilmelidir. Protez ameliyatlarının çok büyük faydaları vardır. Ancak kendi kemiğimizle, kendi eklemimizle hareket etme imkanı veren osteotomi ameliyatlarını uygulama şansının kaybedilmemesi çok önemlidir.