Değerli hocalarım. Kıymetli arkadaşlar, kıymetli katılımcılar. Ben de bugün sizlere “Total Diz protezinde Aralık Dengeleme Yöntemi”nden bahsedeceğim.
Burada bizim amacımız, diz protezinde simetrik, dengeli fleksiyon-ekstansiyon aralığı ile uygun femoral-tibial komponent rotasyonu elde ederek fonksiyonel bir diz eklemi oluşturmaktır.
Neden Aralık Dengeleme Yöntemi?
- Daha iyi coronal düzlem stabilitesi sağlar.
- Tekrarlanabilir bir yöntemdir.
- Kemik belirteçlere gereksinimi azdır.
- Ölçülü kesi yöntemi ile dikdörtgen ve dengeli fkelsiyon aralığı her zaman elde edilmez.
Aralık Dengeleme Yönteminin (Gap Balancing) Özellikleri
- Ligament gevşetmesi femoral rotasyon için yapılan kemik kesilerinden önce yapılır.
- Fix deformite ve extremite aksı femoral komponent rotasyonunun belirlenmesinden önce uygun hale getirilir.
- Bu yöntem ile aralık dengesi daha iyi fonksiyonel bir total diz protezi elde edilir.
- Femoral komponent rotasyonu mekanik aksa dik kesilen proksimal tibiaya göre ayarlanır. (Uygun ekstansiyon dengesi eşliğinde)
Neden Femoral Komponent Rotasyonu Önemlidir?
- Patella femoral instabilite
- Diz önü ağrısı
- Artrofibrozis
- Fleksiyon aralığı instabilitesi oluşur.
- Anormal yürüme patemi
- Aşınma ve gevşeme
Ekstansiyon “Aralık Dengeleme” Önce Yöntemi
Bu yöntem ile yumuşak doku gevşetmesi daha iyi, sağlıklı, tekrarlanabilir aralık dengesi sağlar.
- Proksimal tibia 90 derece kesilir.
- Distal femur kesilir.
- Tüm asteofitler temizlenir.
- Ekstansiyon aralığı kontrol edilir. Gerginlik varsa denge elde edilene kadar gevşetilir.
- Aynı gevşeklik 90 derece dizde fleksiyonda da elde edilir.
- Tibial kesi doğru ve ekstansiyonda aralık dengesi iyi ise fleksiyonda da rektanguler boşluk elde edilir.
Kemik Kesi: Tibial keside hata olursa, femoral rotasyon etkilenir. Kemik kesileri implant kalınlığı kadar olmalıdır. Aşırı veya az kesileri fleksiyon ve ekstansiyon aralığında uyumsuzluğa neden olur. Varus tibial kesi olduğunda femoral komponent buna paralel yerleştirilirse, iç rotasyonda olur. Valgus tibial kesi olduğunda femoral komponent dış rotasyonda olur.
Yumuşak Doku: Yumuşak doku dengelemesinde hata olursa femoral rotasyon etkilenir. Kollaterallerin intakt ve iyi bir dengede olması, bu yöntemin önemli bir komponentidir. YMKL yetersizliğinde, medial aşırı fleksiyon aralığı oluşur. Femoral komponentin aşırı iç rotasyona gitmesine neden olur. LKL-Poplietus kompleksi yetersizliğinde, lateral aşırı fleksiyon aralığı oluşur. Femoral komponentin aşırı dış rotasyona gitmesine neden olur.
Tibia kesisi: Tibia anatomik aksına 90 derece açıda, 8-10 milimetre kesilir. Lateralde belirgin YD uzaması varsa, az kemik kesisi yapılır. (6-8 milimetre lateral plato)
Uygun Tibial Büyüklük ve Rotasyon: Büyüklük lateral, rotasyon medial tibial platoya göre yapılır.
Distal Femoral Kesi: Eklem çizgisinin korunması son derece önemlidir. Femoral giriş yeri (TF ve PF eklem birleşme çizgisi), oyucu hiçbir dirençle karşılaşmamalıdır. Femur anatomik aksa göre 5 derece valgus da kesilir. Lateral kondil 8-10 milimetre kesilmelidir. Ek distal kesi 1-2 milimetreden büyük olmamalıdır. Medial kontrakte YD gevşetilir. Varus dizinde, derin MCL yapıldıktan sonra, posteriomedial kapsüle bakmak gerekir. Daha sonra yüzeyel MCL, pes anserinus ve simimembranosus tendonu üzerine ilerlenebilir.
Fleksiyon Aralığı ve Femoral Rotasyon: Fleksiyon aralık stabilitesi, femoral rotasyon için yapılan kemik kesiler (posterior kondil) ile elde edilir. Böylece dengeli fleksiyon aralığı oluşturulur. Bu işin en önemli kısmıdır. Çünkü diğer belirteçler kullanılmamaktadır.
Lateralizasyon: Lateralizasyon oldukça önemlidir. (Q açısını azaltmak adına) Ranawat’ın tarif ettiği şekliyle dizi 90 derece fleksiyona getirip bıraktığımızda, kendi ağırlığıyla durduğunda, paralel yapıyı mutlaka görmemiz gerekir. Uygun Patello-Femoral hareket, lateral gevşetme ihtiyacını azaltır. Bu sebepler, lateralizasyonun ehemmiyetini oldukça artırır.
Sonuç
- Aralık dengeleme yöntemi kemik anatomiye daha az bağımlı olduğu için fleksiyon aralığı stabilitesi daha iyi olmaktadır.
- Anormal kinematiğin istenmeyen sonuçları, instabilite, hareket kaybı, hızlanmış komponent aşınması, komponentler arasındaki dengesiz yük ayrımı sonucu komponent gevşemesi önlenebilir.
- 6 Derece dış rotasyon – 11 derece iç rotasyon (17 derece hata) ile %17-62 doğruluk oranı (ölçü kesi yöntemi)
- Ekstansiyon/Fleksiyon aralığını dengelemeli ve eklem çizgisi korunmalıdır.
- Yeterli proksimal tibial kesi (8-10 milimetre)
- Distal femoral kesi (8-10 milimetre)
- Ekstansiyon aralık dengeleme önce (2-4 milimetre laksite) (rektangular dengeli aralık)
- Fleksiyonda tibia kesi yüzeyine paralel yöntemle (Rektangular dengeli aralık)
